اثر محافظتی عصاره اتانولی گیاه بومادران گونه achillea millefolium بر استحاله نورون‏های حرکتی آلفای شاخ قدامی نخاع متعاقب آسیب به عصب سیاتیک در موش صحرایی

زمینه و هدف: بر اساس مطالعات قبلی، گیاه achillea millefolium دارای اثرات ضدّ التهابی و آنتی‏اکسیدانی است؛ ولی در مورد نقش محافظت نورونی عصاره الکلی این گیاه بر استحاله (دژنراسیون) نورون‏های حرکتی نخاع متعاقب آسیب عصب محیطی سیاتیک، شواهدی وجود ندارد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات محافظت نورونی عصاره الکلی این گیاه در موش صحرایی، طراحی و اجرا گردید. روش تحقیق: این مطالعه تجربی، بر روی 30 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به وزن 250-200 گرم انجام شد. موش ها به طور تصادفی به پنج گروه6 تایی شامل: گروه شاهد، گروه کمپرسیون و 3 گروه کمپرسیون+تزریق عصاره اتانولی گیاه با غلظت‏های 50، 75 و mg/kg 100 (داخل صفاقی، هفته‏ای یکبار، 3 نوبت) تقسیم شدند. کمپرسیون عصب سیاتیک، با استفاده از پنس خون‏بند (قفل درجه 2) به مدت60 ثانیه انجام شد. پس از گذشت 28 روز، از قطعات l4-l5 و s1-s3 نخاع با روش پرفیوژن نمونه‏برداری شد. تجزیه و تحلیل آماری داده‏ها با استفاده از نرم‏افزار spss (ویرایش 19) و با کمک آزمون‏های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و تعقیبی tukey در سطح معنی‏داری 05/0p< انجام شد. یافته ها: چگالی نورون‏های آلفای شاخ قدامی نخاع، در گروه کمپرسیون نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری داشت (001/0p<). در گروه‏های دریافت‏کننده عصاره الکلی گیاه، چگالی نورونی به طور معنی‏داری افزایش یافت (01/0p<) و بیشترین میزان چگالی نورونی در غلظت mg/kg100 مشاهده گردید. نتیجه گیری: عصاره الکلی گیاه achillea millefolium به خوبی توانست نورون‏های حرکتی آلفای شاخ قدامی نخاع را پس از کمپرسیون عصب سیاتیک، محافظت کند. این اثر محافظت‏کنندگی احتمالاً ناشی از ترکیبات آنتی‏اکسیدانی و ضدّ التهابی موجود در گیاه می‏باشد.